wtorek, 7 sierpnia 2007

PZL P.28

POLSKA

Jednosilnikowy samolot myśliwski. Projekt.


Opracowany w Państwowych Zakładach Lotniczych (PZL) przez inż. Zygmunta Puławskiego samolot myśliwski P.8 był ostatnią konstrukcją tego niezwykle uzdolnionego konstruktora przed jego tragiczną śmiercią w dniu 31 marca 1931 roku. Projektowanie P.8 Puławski rozpoczął jesienią 1930 roku, po zakończeniu prac nad projektami samolotów PZL P.6, P.7 i P.11. P.8 był bezpośrednią kontynuacją koncepcji wypróbowanej w pierwszym samolocie myśliwskim Puławskiego - PZL P.1. Do napędu samolotu przewidziano bowiem silnik rzędowy chłodzony cieczą, podczas gdy P.6, P.7 i P.11 napędzane były silnikami gwiazdowymi chłodzonymi powietrzem. Ponadto - podobnie jak w P.1 - kadłub miał konstrukcję kratownicową.

Po śmierci Puławskiego dalsze prace konstrukcyjne przy PZL P.8 prowadził inż. Wsiewołod Jakimiuk. Zbudowano dwa prototypy P.8, z których pierwszy P.8/I został zniszczony w wypadku w lecie 1932 roku, a drugi P.8/II lekko uszkodzony w tym samym czasie . Prototypy P.8 napędzane były francuskimi silnikami rzędowymi typu Hispano-Suiza 12Mc (P.8/I) i Lorraine-Dietrich 12H "Petrel" (P.8/II), a ponieważ w tym czasie Departament Aeronautyki MSWojsk. postawił na samoloty napędzane silnikami gwiazdowymi produkowanymi w kraju, więc P.8 nie został zaakceptowany przez polskie lotnictwo wojskowe. W owym czasie trwała już bowiem seryjna produkcja silników gwiazdowych typu Bristol "Jupiter" i napędzanych nimi samolotów myśliwskich PZL P.7.

Do koncepcji dalszego rozwoju samolotu P.8 powrócono na krótko na wiosnę 1935 roku, na wniosek francuskiej wytwórni silników Societe Nationale de Construction de Moteurs Lorraine-Dietrich. Już w pierwszej połowie 1934 roku jej przedstawiciele zaproponowali dowództwu jugosłowiańskiego lotnictwa wojskowego Jugoslovensko Kraljevsko Ratno Vazduhoplovstvo (JKRV) samolot P.8 napędzany silnikiem typu Lorraine-Dietrich 12Hdrs "Petrel" wyposażonym w sprężarkę, o mocy większej niż wersja użyta do napędu P.8/II. Z nowym silnikiem samolot P.8 miał osiągać prędkość maksymalną rzędu 400-420 km/h na wysokości 4000 m (P.8/II uzyskiwał tylko 332 km/h na wysokości 3800 m). Pomysł został wprawdzie odrzucony przez JKRV, ale firma Lorraine nie dawała za wygraną, zwłaszcza po zakupie przez Jugosławię brytyjskich myśliwców Hawker "Fury". Uważano, że kombinacja "polski płatowiec plus francuski silnik" może mieć jednak szansę powodzenia i postanowiono zademonstrować takie rozwiązanie dowództwu JKRV dla oceny jego zalet.

W tym czasie PZL miały do dyspozycji drugi prototyp P.8/II, od chwili remontu po wypadku w lecie 1932 roku przechowywany w hangarze wytwórni na Okęciu. PZL były w stanie przygotować samolot do prób w ciągu trzech tygodni. Odnowiony samolot miał otrzymać nowy silnik ze sprężarką oraz wyposażenie zapożyczone z myśliwca P.11c. W dalszej perspektywie planowano jednak znacznie poważniejsze zmiany konstrukcyjne, gdyż prosta zamiana silnika na jego mocniejszą wersję ze sprężarką nie mogła - według konstruktorów PZL - przynieść zadowalających rezultatów. W tym celu w przyszłości zamierzano zastosować skrzydła i usterzenie z myśliwca P.11c, a ponadto przekonstruować kadłub, osłonę silnika, zbiorniki paliwa, chłodnicę i śmigło. Zamierzano także zastosować zakrytą kabinę pilota, podobną do stosowanej w seryjnych PZL P.24. Bez większych zmian miało pozostać jedynie podwozie i niektóre elementy wyposażenia (np. fotel pilota). Tak przekonstruowany samolot miał otrzymać oznaczenie P.28.

Pomimo wielu różnic samolot P.28 miał być bardzo zbliżony konstrukcyjnie do P.8. Miał to być całkowicie metalowy górnopłat zastrzałowy z zakrytą kabiną i stałym dwukołowym podwoziem z płozą ogonową. Koła główne miały być osłonięte owiewkami. Według życzenia zamawiającego samolot mógł być uzbrojony w dwa karabiny maszynowe kalibru 7,9 mm w przedniej części kadłuba oraz - opcjonalnie - w dwa działka kalibru 20 mm w skrzydłach. Ponadto samolot mógł mieć zamontowaną radiostację w kadłubie, wyposażenie do lotów nocnych (np. światła pozycyjne i do lotów w szyku, podświetlane przyrządy pokładowe), a także cztery wyrzutniki bombowe pod skrzydłami dla lekkich bomb o masie po 12 kg. W zależności od standardu wyposażenia masa startowa samolotu P.28 miała wynosić od 1755 do 1816 kg.

Wytwórnia Lorraine była bardzo zainteresowana rozwojem P.28 i była gotowa dostarczyć na swój koszt silnik, śmigło i chłodnicę. Rozmowy na ten temat, prowadzone w Paryżu, były podobno bardzo zaawansowane i mówiło się nawet o serii silników montowanych na P.28, pod warunkiem wszakże, że Jugosławia zobowiązała by się do zakupu w Polsce tych samolotów. Jednak JKRV nie wyraziło zainteresowania samolotem P.28. Ponieważ także w Polsce nie przewidywano wówczas produkowania silników rzędowych dużej mocy, więc z dalszych prac nad samolotem P.8 i jego odmianami rozwojowymi - w tym także eksportową P.28 - ostatecznie zrezygnowano.


Dane taktyczno-techniczne (projektowane):


Konstrukcja: jednosilnikowy jednomiejscowy górnopłat zastrzałowy z zakrytą kabiną pilota i stałym trójpodporowym dwukołowym podwoziem z płozą ogonową. Koła główne osłonięte owiewkami. Konstrukcja całkowicie metalowa. Usterzenie klasyczne, stateczniki poziome wsparte zastrzałami. Zapas paliwa 242 kg.

Wymiary

rozpiętość 10,50 m

długość 7,56 m

wysokość 2,75 m

powerzchnia nośna 18,00 m2

Masy

masa własna ok. 1130 kg

masa startowa (w zależności od uzbrojenia) 1755-1816 kg

Obciążenia

obciążenie powierzchni nośnej 100,89 kg/m2

obciążenie mocy 3,19 kg/kW (2,34 kg/KM)

Osiągi

prędkość maksymalna 420 km/h na wysokości 4000 m

prędkość wznoszenia ok. 12 m/s

czas wznoszenia na wysokość 5000 m - 6 minut

zasięg 750 km

Napęd: jeden 12-cylindrowy silnik rzędowy w układzie V, chłodzony cieczą, typu Lorraine-Dietrich 12Hdrs "Petrel" o mocy maksymalnej 570 kW (775 KM) na wysokości 3700 m przy 2800 obr./min, napędzający 2-łopatowe śmigło

Uzbrojenie: dwa stałe karabiny maszynowe kalibru 7,9 mm typu Vickers E w przedniej części kadłuba (z zapasem po 1000 nabojów na lufę) oraz - opcjonalnie - dwa stałe działka kalibru 20 mm typu Oerlikon w skrzydłach (z zapasem po 90 nabojów na lufę) i cztery lekkie bomby o masie po 12 kg każda na zewnętrznych zaczepach pod skrzydłami

Załoga: 1 osoba

Wytwórnia: Państwowe Zakłady Lotnicze (PZL), Warszawa, Polska

Produkcja: tylko projekt


Przypisy:

(1) w obu przypadkach samoloty pilotował Bolesław Orliński, lecąc nimi kolejno na Mityng Lotniczy do Zurychu. P.8/I ostał rozbity podczas lądowania w Innsbrucku i już nie został wyremontowany. Natomiast P.8/II odnósł tylko niewielkie uszkodzenia i po remoncie wystawiono go na Międynarodowym Salonie Lotniczym w Paryżu w grudniu 1932 roku.


Wykaz literatury:

1. A. Glass "PZL P.7", cz.1 "Samoloty myśliwskie Puławskiego - od PZL P.1 do PZL P.8", Monografie Lotnicze nr 72, AJ-Press, Gdańsk, 2000

Brak komentarzy: